نیلوفر مولایی: بازار تندروی همچنان داغ است و در این آشفته‌بازار، تندروها از هیچ تلاشی برای پیشبرد اهدافشان دریغ نمی‌کنند. «خودسر»، «تندرو»، «افراطی»؛ اسمشان را هر چیزی می‌توان گذاشت، اما هدف یکی است: دوقطبی‌سازی و دوگانه‌سازی؛ راهبردی که اظهارنظر را برای هرکسی دشوار می‌کند و آن‌ها به هر وسیله‌ای متوسل می‌شوند تا به مقصود خود برسند.
این روزها که مردم و مسئولان در شرایط پسا اسنپ‌بک به سر می‌برند، نگاه عمومی به سمت بحران‌های اقتصادی بوده و همه نگرانی‌شان متوجه قیمت دلار و سکه است، در سوی دیگر میدان، حامیان قانون عفاف و حجاب که عمدتاً از طیف مخالف دولت و تندروها هستند در حال تدارک سناریو جدیدی برای زمین‌گیر کردن کابینه چهاردهم‌اند؛ آن هم با اجرایی کردن قانون عفاف و حجاب، برخلاف ابلاغ شورای عالی امنیت ملی.
در واقع، پس از آنکه تحصن‌های تندروها مقابل مجلس و ارسال پیامک‌های حجاب با اعتراضات و برخورد جدی از سوی دولت و حاکمیت همراه شد، حالا آنان با حرکت به سمت یک استراتژی جدید، می‌خواهند دستور شورای عالی امنیت ملی را دور زده و قانون عفاف و حجاب را اجرا کنند.
در ستاد امر به معروف چه خبر است؟
زمانی که محمدحسین طاهری آکردی پس از کناره‌گیری کاظم صدیقی به سرپرستی ستاد امر به معروف و نهی از منکر منصوب شد، پیش‌بینی می‌شد اقداماتی برای اجرای قانون عفاف و حجاب انجام دهد. طاهری آکردی چهره‌ای است در این مسائل از کاظم صدیقی تندتر است و در رویکردهای مربوط به حجاب، به تقابل و ارشادهای حضوری باور دارد.
در شرایطی که هنوز رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر انتخاب نشده و پیش‌بینی می‌شد یک رئیس با رویکرد اعتدالی انتخاب شود، نخستین اقدام جدی این نهاد در زیرمجموعه استانی‌اش انجام شد. روح الله مومن نسب دبیر ستاد امر به معروف استان تهران خبر ار تشکیل «اتاق وضعیت حجاب و عفاف» در تهران داد.
مؤمن‌نسب از عموم مردم دعوت کرده در «قرارگاه ناظران مردمی» عضو شوند، اما هیچ توضیحی درباره ماهیت این اتاق و وظایف اعضایش نداده است. با این حال، او گفته اولویت دوره جدید، تکمیل زیرساخت انسانی و نرم‌افزاری است، نه سخت‌افزاری. آن‌ها به دنبال ساخت ساختمان یا خرید تجهیزات گران‌قیمت نیستند. بزرگ‌ترین سرمایه کشور، مردم مؤمن و انقلابی هستند. با فعال‌سازی ۸۰٬۰۰۰ نیروی آموزش‌دیده می‌توان تحولی بزرگ در استان ایجاد کرد، حتی پیش از اتکا به بودجه‌های کلان دولتی. به گفته او، «اولویت اصلی ستاد، آموزش، سازماندهی و به‌کارگیری بیش از ۸۰ هزار آمر به معروف و ۴۵۷۵ مربی و ضابط قضایی است.»
اظهارات دبیر ستاد امر به معروف استان تهران با انتقادات زیادی از سوی چهره‌های سیاسی، کارشناسان و افکار عمومی همراه شد و سوالات زیادی را ایجاد کرد.
نخست این‌که مشخص نیست منابع مالی این ۸۰ هزار نیرو چگونه تأمین می‌شود و آیا بودجه ستاد امر به معروف آنقدر هست که بتواند علاوه بر اعضای خودش، هزینه‌های این نیروها را پرداخت کند؟ اما سوال مهم‌تر درباره نحوه مواجهه این افراد با مردم و ارشاد آنان است. آیا قرار است دوباره دوربین‌های لباس شخصی‌ها و حجاب‌بان‌ها برای عکس گرفتن از زنان و دختران کم‌حجاب و بی‌حجاب به خیابان‌ها بیایند و درگیری ایجاد شود؟ آیا حاکمیت سیاست درگیری با مردم را در حال حاضر می‌پذیرد یا خیر؟ این‌ها از مهم‌ترین سوالاتی است که در اظهارات مؤمن‌نسب به آن‌ها پاسخ داده نشده است.
ستاد امر به معروف در تسخیر تندروها
ستاد امر به معروف و نهی از منکر پس از اعتراضات ۱۴۰۱، هویت جدیدی برای خود تعریف کرده است. اعضای این ستاد تمرکز اصلی‌شان را بر مسئله حجاب گذاشته‌اند. بررسی گرایش‌های سیاسی اعضا نشان می‌دهد که اکثریت آن‌ها از طیف تندرو و نزدیک به حلقه سعید جلیلی هستند؛ موضوعی که باعث شده ستاد بیش‌تر به یک تشکل سیاسی تبدیل شود تا یک نهاد فرهنگی.
محمدحسین طاهری آکردی پیش از آن که به سرپرستی ستاد امر به معروف منصوب شود، به مدت دو سال جایگزین سید محمدصالح هاشمی گلپایگانی دبیر ستاد بود. این دوره، به دلیل موضع‌گیری‌های شاذ طاهری آکردی، پرحاشیه توصیف شده است. از جمله اقدامات او می‌توان به راه‌اندازی طرح «حجاب بان‌ها» در مترو، طراحی لباس برای زنان و ایده‌هایی مانند بازی یارانه‌ای برای امر به معروف اشاره کرد. اما نکته عجیب درباره طاهری آکردی این است که او یکی از اعضای موسس جریان شریان به شمار می‌رود. او در پاسخ به انتقادات از عضویت در این جریان با تایید عضویتش گفته بود «بنده مؤسس این جریان هستم و افتخار هم می‌کنم». «شریان» که پیش از انتخابات مجلس دوازدهم ایجاد شد و چهره هایی چون حمید رسایی و مهری طالبی دارستانی و دیگر چهره‌های تندرو در این جمع حاضر هستند. این تشکیلات تندرو، نزدیک به مهرداد بذرپاش نیز شناخته می‌شود.
روح‌الله مؤمن‌نسب، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر، نیز از چهره‌های نزدیک به سعید جلیلی در این ستاد است. او که با ادعای بارداری با دو گیگ اینترنت و ایده‌پردازی درباره طرح صیانت شناخته شده، این روزها کارنامه پربارتری برای خود تدارک دیده است. مؤمن‌نسب نه تنها از تحصن‌کنندگان حامیان قانون عفاف و حجاب حمایت می‌کرد، بلکه سال گذشته با حضور در میان آن‌ها اظهار داشت: «از اول که این‌ها—تحصن‌کنندگان—آمدند، آقایان گرفتند و بردند. خب اگر این‌قدر زور دارید، بروید زورتان را به طرف مقابل هم نشان بدهید. این بی‌حجابی‌ها بیداد می‌کند، زورتان نرسید حسن روحانی را محاکمه کنید، زورتان نرسید آذری‌جهرمی را محاکمه کنید، زورتان نرسید این بی‌حجابی‌ها را جمع کنید، زورتان نمی‌رسد فضای مجازی را جمع کنید؟ زورتان به چهار تا نیروی انقلابی می‌رسد که شما روی صندلی‌ای نشسته‌اید که این‌ها و فرزندان‌شان جان دادند و اگر این‌ها نبودند، صندلی‌ای نبود که شما روی آن بنشینید.»
او در ویدیوی کوتاهی نیز گفته بود: «من آمدم در جمع شما، از طرف دبیر ستاد، دبیر کشوری و مجموعه تهران خدمت‌تان عرض کنم که حتما این مسئله را پیگیری می‌کنیم و کوتاه هم نمی‌آییم. درباره این کار—بازداشت تحصن‌کنندگان—نمی‌دانم لفظ «احمقانه» به کار ببرم یا نه؛ اما کار عاقلانه‌ای نبود.» همچنین، یاسر خلیلی، محمدرضا میرشمسی و محمد کرباسی نیز از دیگر چهره‌های تندرو و نزدیک به جلیلی هستند که در این ستاد فعالیت می‌کنند.
تندروها به دنبال دور زدن شعام
حال، تندروهایی که در یک سال گذشته راهکارهای متعددی را برای اجرای قانون عفاف و حجاب آزموده‌اند که با واکنش منفی افکار عمومی و حتی مخالفت برخی نهادهای رسمی مواجه شده‌اند، این‌بار تلاش دارند با راه‌اندازی این اتاق جدید و استفاده از 80 هزار نفر برای امر به معروف و نهی از منکر در استان تهران، با دور زدن دستور شعام، ضربه‌ای دیگر به دولتی وارد کنند که مغضوب آن‌هاست. به عبارت دیگر آن‌ها قصد دارند با تشکیل این اتاق، از شورای عالی امنیت ملی عبور کرده و دستور عالی‌ترین نهادهای امنیتی کشور را دور بزنند.
هر چند تا لحظه نگارش این گزارش، شورای عالی امنیت ملی و کابینه دولت به تشکیل اتاق وضعیت عفاف و حجاب واکنش نشان نداده‌اند؛ اما علی احمدنیا، رئیس امور اطلاع رسانی دولت در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در این شرایط خاص سعی کنیم حرف‌ی بی‌معنی نزنیم و مردم را بیش‌تر عصبی و نگران نکنیم! صحبت از تشکیل «اتاق وضعیت عفاف و حجاب» و آموزش ۸۰ هزار آمر به معروف بازی در زمین کسانیست که از آرامش داخلی عصبی هستند و در تلاش هستند با هر ترفندی مردم را عصبی و ایجاد دو قطبی در کشور کنند.»
اقدامی که به نظر می‌رسد با رویکرد اخیر حاکمیت و مواضع چهره‌های عالی‌رتبه کشور مبنی ایجاد اتحاد و انسجام در جامعه در تضاد است. چرا که نه‌تنها بر انسجام ملی آسیب می‌زند، بلکه می‌تواند بستر نارضایتی‌ها و تبعات آن در خیابان‌ها را نیز فراهم کند.
به بیان دیگر، در حالی که کشور در برهه‌ای حساس و پرچالش از نظر اقتصادی و اجتماعی قرار دارد، تحرکات تندروها برای اجرای سخت‌گیرانه قانون عفاف و حجاب و عبور از دستور شورای عالی امنیت ملی، خطری جدی برای انسجام و ثبات ملی به شمار می‌رود. این رفتارها، نه تنها در تضاد آشکار با سیاست‌های کلان حاکمیت و تمایل به اصلاحات است، بلکه موجب دوقطبی‌سازی و فاصله گرفتن از گفت‌وگوی ملی می‌شود. استمرار چنین رویکردهایی می‌تواند به تشدید تنش‌های اجتماعی، کاهش اعتماد عمومی و حتی ناامنی‌های گسترده‌تر منجر شود. بنابراین، ضروری است که مسئولان و نهادهای مربوطه، به جای راهکارهای فشار و سخت‌گیری، با رویکردی معتدل و تعامل‌محور به مدیریت این موضوع بپردازند تا فضای گفت‌وگو و وفاق ملی حفظ شود و از تکرار بحران‌های گذشته جلوگیری گردد.
29215
آخرین دیدگاه‌ها